Hôm nay chợt nhớ chuyện Bá Hi, Ngũ Viên.
Ngũ Viên và Bá Hi đều là con cái của quan trung thần nước Sở, nhưng hôn quân nước Sở vô đạo nên hại chết gia đình của hai người này. Ngũ Viên sau đó lưu lạc đến đất Ngô, rồi trở thành mưu thần của Hạp Lư, giúp Hạp Lư trở thành vua nước Ngô. Sau đó lại giới thiệu Bá Hi cho vua Hạp Lư.
Bị Ly, bạn của Ngũ Tử Tư, bảo rằng Bá Hi là người có tướng phản trắc, không nên trọng dụng, nhưng Ngũ Viên không nghe, mà cứu Bá Hi ba lần bảy lượt. Sau khi Hạp Lư chết vì nước Việt là Câu Tiễn, Phù Sai lên ngôi, dùng Ngũ Viên làm tể tướng, Bá Hi làm Thái Tể, chăm luyện tập quân sĩ để trả thù Câu Tiễn. Đến khi gần thắng được nước Việt, Câu Tiễn sai Văn Chủng đi đút lót cho Bá Hi, xin Bá Hi nói với Vua Ngô cho giảng hòa. Phù Sai không nghe lời Ngũ Viên, mà lại theo lời của Ba Hi, cho nước Việt giảng hòa, lại đêm Câu Tiễn về nước Ngô làm người hầu kẻ hạ. Nhân một lúc Phù Sai bị bệnh, Câu Tiễn dùng khổ nhục kế nếm phân của Phù Sai, nên được Phù Sai tin yêu rồi thả cho về nước.
Câu Tiễn về nước Việt thể hiện lòng trung hết cỡ với vua Ngô, nhưng lại thực hiện bảy kế sách của Văn Chủng để làm suy yếu nhà Ngô, dâng gỗ quý để xây cung điện, sau đó là dâng hai người đẹp Đông Thi và Tây Thi cho Phù Sai. Phù Sai quá yêu Tây Thi mà quên mất việc chính sự, trong khi đó Câu Tiễn lại chung lưng đấu cật với người dân trong việc xây dựng đất nước, nuôi chí trả thù.
Câu Tiễn lại đút lót cho Bá Hi mà xin vay thóc Phù Sai. Phù Sai vì nghe lời nịnh thần mà cung cấp thóc lúa cho nước Việt. Đến khi trả thóc lại cho Ngô, nước Việt đem thóc cực tốt mà luộc đi rồi trả lại cho nước Ngô. Nước Ngô thấy thóc tốt quá, đem gieo để lấy giống, toàn nước Ngô gieo giống của nước Việt, nên năm sau mất mùa.
Ngũ Viên cứ cố can Phù Sai mãi mà không được. Bá HI vì ăn lễ của nước Việt mà xúi vua Ngô ra lệnh cho Ngũ Tử Tư tự vận mà chết.
Sau này, vua Câu Tiễn của nước Việt đánh thắng nước Ngô, ép chết Phù Sai. Lúc Phù Sai xin cho lỗi thoái, Văn Chủng, bầy tôi của Câu Tiễn, viết thư trả lời:
“Nước Ngô có sáu điều lỗi to: giết kẻ trung thần là Ngũ Viên, đó là một điều lỗi to, giết kẻ trung thần là công tôn Thánh, đó là hai điều lỗi to; quan thái tể Bá Hi là người sàm nịnh mà lại tin dùng, đó là ba điều lỗi to; Tề, Tấn vô tội mà đem quân sang đánh, đó là bốn điều lỗi to; Ngô, Việt cùng tiếp giáp nhau mà hay sang xâm nhiễu, đó là năm điều lỗi to; nước Việt giết tiên vương nước Ngô, mà nước Ngô không biết báo thù lại dung túng kẻ địch để gây nên tai vạ, đó là sáu điều lỗi to. Có sáu điều lỗi to ấy thì tài nào mà không mất nước! ngày xưa trời đem nước Việt cho Ngô, Ngô không chịu nhận; nay trời lại đem nước Ngô cho Việt, có đâu Việt lại dám trái mệnh trời!”
Câu Tiến sau đó ép Phù Sai tự vẫn mà chết. Bá Hi liền xuất hiện, ỷ y tự đắc, tỏ vẻ có công giúp Câu Tiễn. Câu Tiễn mới bảo rằng:
“Nhà ngươi là quan thái tể nước Ngô, ta đây không dám xem nhà ngươi là bề tôi. Vua nhà ngươi ở Dương Sơn, sao nhà ngươi không đi theo ?”
Sau đó Câu Tiễn sai lực sĩ bắt mà giết đi, rồi giết cả gia tộc mà bảo rằng “Thế là ta báo thù cho Ngũ Viên đó”.
Trong câu chuyện này, đa phần mọi người đều sai, chỉ có Câu Tiễn làm đúng!
Ngũ Viên vì lòng trung mà can gián, mà vua Ngô ngu quá, cố can cũng chẳng đến đâu, cuối cùng lại tự hại chính bản thân.
Bá Hi phản trắc, tham lễ, những tưởng hại được tể tướng và vua của mình thì sẽ được vua nước Việt trọng dụng. Ai dè, người biết dùng người thì chỉ dùng kẻ tham trong một giai đoạn rồi thế nào cũng phải giết đi mà cắt hậu họa. Bá Hi vì tham lợi mà bớt khôn, tự hại bản thân và gia đình.
Vua Ngô ngu quá ngu, Văn Chủng đã kể tội rồi. Còn Văn Chủng vì không nghe lời khuyên của Phạm Lãi về tính ghét kẻ có công của Câu Tiễn mà ở lại. Phạm Lãi bỏ đi đâu không biết. Văn Chủng ở lại rồi cuối cùng cũng bị Câu Tiễn ép chết. Nên Văn Chủng cũng ngu vậy. Suốt đời bày kế cho Câu Tiễn nhưng lại không nhìn thấy được mặt trái của ông vua này, nên phải chết vì đao kiếm.
Chuyện xưa tích cũ, nhớ lại kể mọi người nghe chơi!
T.P. HCM 31-Jul-2019