Tôi vốn là một người tham gia rất nhiều hoạt động xã hội, nhưng do từ 2012, tôi có một số vấn đề cá nhân, nên tôi thu mình lại và bỏ hết các mối quan hệ xã hội, thậm chí khi làm việc trong công ty, tôi chỉ duy trì các mối quan hệ tối cần thiết và từ bỏ không tham gia nhiều hoạt động vui chơi của công ty. May mắn cho tôi, là tôi có đam mê, có kỹ năng mềm tương đối tốt, nên tôi vẫn làm tốt được công việc của mình và còn hỗ trợ rất nhiều các bạn trẻ phát triển. Nhưng bản thân tôi vẫn nhìn ra mình đang có vẫn đề về tinh thần. Bởi khi tôi quay vào trong quá nhiều, và bỏ đi các mối quan hệ xã hội, tôi đang dần cô lập chính mình vàng dễ cô đơn. Càng cô đơn tôi càng dễ rơi vào bế tắc nếu tự mình không giải quyết được những vấn đề của riêng mình. May mắn thay, cuối năm 2015, tôi bắt đầu bén duyên với nhiếp ảnh.
Tính đến 2015, tôi đã làm việc về quản lý và phát triển con người được gần ba năm. Công việc của tôi yêu cầu phải tiếp xúc nhiều với các kỹ sư CNTT, định hướng và hỗ trợ họ để họ phát triển sự nghiệp của mình. Càng quan sát họ, tôi càng thấy họ và kể cả tôi đều có nhiều vấn đề chung, ví dụ như chúng tôi làm việc trong một ngành cần sự tập trung cực cao, cả tôi và họ đều là những kẻ “tự kỷ”, ít giao tiếp xã hội, thay vào đó chúng tôi tập trung vào giao tiếp với máy tính, viết phần mềm. Bạn có thể kỳ vọng gì vào những kẻ tập trung từ 10 đến 15 tiếng mỗi ngày chỉ ngồi bên máy tính và viết những dòng code? Họ thường được gọi là những kẻ lập dị, lơ đễnh, và càng ngày càng thiếu những mối quan hệ xã hội. Dù rằng họ vẫn thiết lập các mối quan hệ xã hội theo từng nhóm nhỏ, nhưng các bạn kỹ sư CNTT thường ít khi tự tin chủ động giao tiếp, nói chuyện trước đám đông, và họ có xu hướng né tránh những hoạt động kiểu vậy. Và càng ngày tôi càng thấy có nhiều bạn kỹ sư CNTT chơi nhiếp ảnh, và họ trở nên vui vẻ và yêu đời hơn, hẳn là nhiếp ảnh đã mang lại được điều gì đó khác biệt cho họ.
Nhiếp ảnh là một công cụ giúp bạn mạnh dạn giao tiếp hơn
Nhiếp ảnh là một bộ môn nghệ thuật, mà ở đó bạn dùng công cụ là máy ảnh để ghi lại hình ảnh mà mắt thường bạn thấy và tưởng tượng ra được, hình ảnh đó được chỉnh lại một chút để thể hiện cách nhìn của bạn về thế giới. Nhiếp ảnh là một hoạt động bắt buộc bạn phải di chuyển, phải bước ra bên ngoài, giao tiếp với những người khác, và từ đó bạn sẽ đa dạng hóa các mối quan hệ xã hội của mình một cách tự nhiên mà không cần phải cố gắng quá nhiều.
Nhiếp ảnh thực sự đã kéo tôi ra khỏi cơn “tự kỷ” kéo dài, khiến tôi quay trở lại giao tiếp, yêu đời, và yêu thế giới xung quanh mình hơn. Hay nói cách khác, nhiếp ảnh có thể kéo người ta ra khỏi những cơn trầm cảm kéo dài. Những lý do mà tôi nghĩ nhiếp ảnh có thể là phương pháp trị liệu giúp người ta thoát khỏi cơn trầm cảm là:
Một là, nhiếp ảnh khiến bạn phải tập trung vào công việc chụp ảnh, sự tập trung cao độ, giúp cho bạn bớt suy nghĩ lung tung, hay nói cách khác, nhiếp ảnh kéo bạn ra khỏi cảm giác khổ đau, mệt mỏi. Bạn hãy thử đặt ra mục tiêu đi dạo quanh những khu phố gần nhà, và chụp những bức hình về nơi mình sống để ghi lại những hình ảnh mà năm, mười, hay mười năm lăm sau có thể chúng không còn nữa. Bạn sẽ đi dạo, quan sát, chụp ảnh. Bạn vừa vận động, vừa tập trung và quên hẳn những bận tâm lo nghĩ mà bình thường bạn không dứt ra được, đó cũng là một cách giúp bạn tĩnh tâm giữa vô khối lo toan thường nhật.
Nhiếp ảnh đòi hỏi bạn phải tập trung quan sát, nhờ đó mà đạt được tâm tĩnh
Thứ hai, nhiếp ảnh là một hình thức giúp bạn giao tiếp với thế giới: những bức hình của bạn chính là cách bạn thể hiện góc nhìn của bạn về con người và về thế giới thông qua đôi mắt của bạn. Khi bạn chia sẻ những bức ảnh bạn chụp, bạn sẽ chia sẻ góc nhìn thế giới của bạn với mọi người, và bạn sẽ tìm ra được những người đồng cảm với mình. Con người chúng ta thường gặp nhiều khó khăn khi giao tiếp, nhiều khi muốn nói mà không nói ra được, viết một câu để chia sẽ lên facebook còn thấy khó, nên chúng ta thường mượn lời người khác để nói thay ý mình, chả thế mà người ta thường like và share những gì mình tâm đắc. Nhưng nếu bạn có một bức ảnh được chụp bởi bạn, bạn sẽ post lên không một chút ngại ngần. Nhiếp ảnh là một mộn nghệ thuật, bởi bức ảnh bạn chụp nó thể hiện cái tôi riêng nhất của bạn. Hai người khác nhau, chụp cùng một sự vật sự việc, vẫn cho ra hai hình ảnh khác nhau, vì nội dung và chi tiết mà họ quan tâm là khác nhau. Việc chia sẻ hình ảnh mình chụp cũng như là cách bạn chia sẻ nỗi niềm của mình với mọi người, nó là một sự an ủi tốt nhưng ít tạo ra những hệ quả không đáng có, bởi vì, nếu bạn chia sẻ bằng lời nói, người ta sẽ suy diễn và thậm chí bị tổn thương, bạn chia sẻ một bức ảnh, mọi suy diễn đều mang tính trừu tượng, không ai dám chắc nội dung bạn muốn nói là điều gì, nếu đồng cảm với nội dung họ nghĩ ra thì họ tiếp nhận, nếu không đồng cảm thì họ bỏ qua, chứ ít khi tạo ra sự chê trách phán xét.
Mỗi bức hình đều thể hiện thông điệp của cá nhân, những mỗi người xem lại có một cảm nhận khác nhau
Điểm thứ ba, nhiếp ảnh là một cách giúp cho bạn thể hiện khả năng sáng tạo của mình. Chơi nhiếp ảnh giúp bạn được tạo ra sản phẩm bạn mong muốn, và được thể nghiệm sáng tạo trong quá trình chụp ảnh và chỉnh ảnh. Chọn góc chụp khác lạ, bố cục chụp đặc biệt mà bạn tìm tòi và chỉnh tông màu bức ảnh về đúng với cảm nhận (“mood”) của bạn. Sáng tạo là một hoạt động giúp cho con người đạt đến hạnh phúc và đủ đầy. Cái cảm giác tạo ra được một điều gì đó hữu ích làm cho bạn vui và cảm thấy không ham muốn thêm điều gì hơn nữa. Mua sắm không giúp bạn tạo ra những thứ bạn muốn, nhưng nhiếp ảnh giúp bạn tự tay tạo ra điều mình muốn. Quá trình sáng tạo với nhiếp ảnh có thể là phương pháp hữu hiệu để lôi bạn ra khỏi cơn trầm cảm đấy.
Nhiếp ảnh là một trải nghiệm sáng tạo, bức ảnh này có màu sắc phi thực, nhưng nó là cách tôi nhìn thế giới
Thứ tư, nhiếp ảnh buộc bạn phải dấn thân, phải giao tiếp. Bạn không thể ngồi ở nhà, chụp chiếc ly, hoặc cứ mãi vào quán café và ngồi chụp bình bông ở đó được. Thực hành nhiếp ảnh buộc bạn phải ra khỏi vùng an toàn, bước ra phố chụp hình, giao tiếp với người lạ (mẫu hoặc người dân bình thường) để chụp với họ. Sự giao tiếp giúp bạn giảm cô độc. Sự dấn thân giúp bạn có được dũng khí để làm những công việc khác. Nhiếp ảnh giúp bạn xây dựng được sự tự tin, tạo được cho bạn dũng khí để thực hiện những công việc khác bởi tự tin cũng có tính chất lan tỏa đấy bạn ạ.
Bức hình một cô bé học trò xinh đẹp tôi chụp ở trong nhà của cô ấy ở khu người Hoa quận 5. Muốn chụp vậy phải xin phép ba mẹ của em ấy, chứ không phải muốn chụp là chụp đâu.
Điều cuối cùng, nhiếp ảnh giúp bạn lưu giữ được nhiều ký ức sống động. Những bức hình bạn chụp sẽ giúp bạn có thể quan sát được những thay đổi về tâm lý, cách nhìn cuộc sống của bạn theo thời gian, nó sẽ giúp cho bạn có thể suy nghẫm, đánh giá bản thân và qua đó có thể tiến hóa. Con người không thể tiến hóa nếu không có hoạt động nhìn lại bản thân, và quyết định mình sẽ làm điều gì tiếp theo. Chụp ảnh là một hình thức viết nhật ký (visual diary) và nhờ đó bạn sẽ luôn vẽ được quá trình biến chuyển của bản thân. Tôi rất thường xuyên xem lại những hình ảnh mình chụp, và mỗi bức ảnh đều thể hiện một giai đoạn, địa điểm và tâm lý của tôi khi chụp bức hình đó.
Bạn ơi, nhiếp ảnh là thứ đã lôi tôi ra khỏi cơn trầm cảm kéo dài trong nhiều năm, và nó đã giúp tôi cân bằng cuộc sống, nên tôi nghĩ nó cũng sẽ có hiệu quả với bạn. Hãy thử chơi nhiếp ảnh, coi chiếc máy ảnh như là một công cụ sáng tạo và thực hiện quá trình sáng tạo đó bạn nhé. Bạn sẽ cảm nhận được những sự thay đổi bên trong bạn.
Sài Gòn, ngày 30 tháng 11 năm 2019
Tumivn.com 