Khi chúng ta gặp khó khăn và trở nên bi quan, chúng ta thường được nghe lời khuyên từ bạn bè của mình là hãy suy nghĩ tích cực lên, chỉ cần nghĩ tích cực thế nào cũng sẽ tìm được lối ra. Thực tế mọi thứ diễn ra không hẳn là như vậy, bởi nghĩ tích cực thôi chưa đủ, để mọi thứ thay đổi theo hướng tốt hơn, bản thân chúng ta phải tự thay đổi chính mình.
Bạn cứ nghĩ thử xem, nếu bạn đi làm với tinh thần mệt mỏi, mỗi ngày chỉ làm việc cho có rồi về, nhưng bạn cứ than thân trách phận về việc mình không thăng tiến và thu nhập, nhưng cái hệ quả đó có phần của bạn trong đó. Suy nghĩ tích cực rằng mọi thứ sẽ tốt lên không đủ, mà thay vào đó, bạn phải suy nghĩ làm sao để làm việc năng suất hơn, hiệu quả hơn và hữu ích hơn với công ty và với mọi người.
Hành động của chúng ta mỗi ngày là một chuỗi hoạt động được lập trình từ trước, cách bạn thức dậy, ăn buổi sáng, đi làm, trò chuyện với ai, hay hành xử khi có thách thức, khó khăn đều là những tập quán đã hình thành và ăn sâu trong tiềm thức của bạn. Cách bạn nóng giận, cách bạn đối diện với những người khó chịu … đều hao hao nhau. Bạn sẽ phát hiện được tập quán của bạn nếu bạn chịu khó quan sát chính bản thân và bạn sẽ thấy những tập quán không dễ từ bỏ. Ví dụ, tôi là một người có xu hướng để mọi thứ trở nên cấp bách rồi mới ra tay làm, dù rằng, tôi ít khi bị trễ kế hoạch, nhưng những thứ tôi làm ra dù khá tốt nhưng không hoàn hảo, đôi khi vẫn có lỗi này lỗi kia. Khi thi đại học, tôi chỉ học luyện thi một tháng trước khi thi, tôi vẫn đậu hết các trường nhưng điểm chỉ hơn điểm chuẩn 5-7 điểm và chưa thể hiện được năng lực tối đa của tôi. Cái sự trì hoãn đã là một nét tính cách của tôi và không dễ thay đổi. Tôi thường nhởn nhơ, mỗi ngày suy nghĩ một ít về việc cần thực hiện và hoàn thành trong tương lai, nhưng tôi chỉ bắt đầu khi deadline đến cận kề. Sự trì hoãn đôi khi tốt, nhưng nó sẽ tạo ra sơ suất không đáng có, và có thể trễ hẹn nếu có sự kiện khác xảy ra ngoài dự kiến và làm cho tôi sẽ bị trượt deadline. Năm tôi học đại học năm hai, được ba tôi cho đi thi Ielts, và tôi chỉ ôn đúng một ngày khi đi tàu từ Huế vào Sài Gòn, và dù kết quả thi vẫn ổn, đủ để tôi xin học bổng đi du học, nhưng nó chưa bao giờ thể hiện được năng lực tối đa của tôi cả.
Nếu bạn muốn thay đổi tích cực lên cuộc sống của bạn, cách duy nhất để làm được chính là bạn phải thay đổi thói quen của chính bạn. Nếu bạn thấy việc ngủ dậy trễ, đi làm trễ là thói xấu của bạn, hãy thay đổi thói quen xấu đó. Nếu bạn cảm thấy bạn thường dành nhiều thời gian để xem facebook mà không chú tâm vào làm việc, hãy thử những cách khác nhau để từ bỏ thói quen xấu đó. Chính những thay đổi nhỏ, sẽ tạo nên bước tiến lớn.
Có người hỏi tôi, sao tôi biết nhiều kiến thức phổ thông đến như vậy, tôi hỏi lại bạn đó, bạn có muốn trở nên giống tôi, biết nhiều không? Bạn đó bảo rằng, ai cũng muốn mình biết nhiều hơn chứ, tôi bảo bạn ấy chịu khó đọc sách, xem các kênh youtube về kiến thức để phổ cập thông tin đi, và hãy nói nhiều hơn về những điều mình biết, bạn ấy bảo tôi, em không có nhiều thời gian, dù rất muốn. Tôi bảo bạn ấy, lý do chính khiến bạn nghĩ rằng bạn không có thời gian, đó là vì kiến thức phổ thông đối với bạn không quan trọng. Một bạn khác được tôi hướng dẫn, khi tôi nói với bạn ấy rằng, bạn ấy có năng lực làm công việc kết nối (matching), mang cơ hội hợp tác cho những người có chung mối quan tâm đến được với nhau, tuy nhiên, bạn ấy thiếu một thứ quan trọng để biến nó thành hiện thực, đó là bạn thiếu kiến thức tổng quát về những chủ đề khác nhau như tài chính, kế toán, công nghệ, kinh tế… Sự thiếu hụt kiến thức sẽ làm bạn ấy không thể nắm bắt được nhu cầu của những người mà bạn gặp, và bạn ấy sẽ gặp khó khăn trong việc tạo dựng mạng lưới những người quen biết, và sẽ khó để kết nối hai người có mối quan tâm chung lại với nhau. Và sau khi nghe thông tin như vậy, bạn ấy đã thay đổi, thay vì chỉ đọc những chủ đề sách mình yêu thích, bạn ấy đã đọc nhiều thể loại hơn, lắng nghe nhiều câu chuyện khác nhau hơn, và luôn tìm hiểu thêm về chủ đề mình vừa mới nghe từ ngược khác. Hai người khác nhau, cùng có chung mong muốn phát triển tri thức, nhưng chỉ có một người thực sự thay đổi hành vi và tập quán của mình. Như vậy, cơ hội sẽ chỉ đến với người chịu thay đổi mà thôi.
Chúng ta không thể mong chờ có biến đổi tích cực cho cuộc sống nếu chúng ta không tích cực thay đổi chính mình. Sự chiều chuộng bản thân quá mức không giúp chúng ta trưởng thành, mà chỉ làm cho chúng ta trở nên yếu kém, thiếu khả năng cạnh tranh. Nếu ở trong môi trường quân đội, ai muốn làm gì thì làm, không có luyện tập, không biến kiến thức thành kỹ năng, thì anh em bộ đội khi ra trận chỉ làm cái bia thịt cho quân thù bắn mà thôi. Kỷ luật, sự kiên trì luyện tập sẽ tạo nên thói quen tốt, thói quen tốt sẽ giúp chúng ta tạo ra sức mạnh.
Có một số thứ, bạn cứ tưởng là vì người ta có thái độ tốt nên vượt qua được khó khăn, nhưng trên thực tế nó làm sự kết hợp của thái độ và hành động. Ví dụ, khi công ty gặp khó khăn, một số người cảm thấy bi quan, không biết sẽ ra sao, một số khác suy nghĩ tích cực, rồi mọi thứ cũng sẽ qua thôi, như những lần khác. Trên thực tế, khó khăn của công ty chỉ được vượt qua bởi hành động của những người biết nhìn ra khó khăn, tích cực liên hệ với những bên liên quan, thảo luận và tìm hướng ra. Khi gặp khó khăn ở mức công ty, không thể chỉ có một hành động mà giải quyết được mọi thứ, mà cần có một chuỗi các hành động nhỏ, những chuỗi hành động nhỏ mà đúng đắn sẽ giúp tạo ra biến chuyển tích cực cho doanh nghiệp.
Để thay đổi bản thân, bạn cũng cần phải luyện tập và thay đổi những thói quen tuy nhỏ nhưng tác động tiêu cực đến cuộc sống của bạn. Nhiều thay đổi nhỏ sẽ tạo nên biến đổi lớn. Bạn không thể tốt lên trong ngày một ngày hai, mà đó là một quá trình phấn đấu liên tục. Đừng quá lo lắng nếu bạn không có tiến triển nhanh, nhưng bạn nên lo lắng nếu bạn không thay đổi được tập quán xấu nào của bạn trở thành một tập quán tích cực hơn.
Chốt lại, muốn cuộc sống trở nên tốt hơn, nghĩ tích cực thôi chưa đủ, bạn phải hành động để thay đổi bản thân. Bản thân thay đổi, cuộc sống của bạn cũng sẽ thay đổi. Một người muốn trở thành nghệ sỹ piano sẽ không trở thành nghệ sỹ piano nếu không bắt đầu luyện tập và sau đó là biểu diễn.
Thế giới đổi thay khi bạn thay đổi!
Sài Gòn, ngày 09 tháng 12 năm 2019