Hai động cơ của xúc cảm và sự trưởng thành cảm xúc của bạn

Khi nói đến sự trưởng thành của con người, chúng ta nói đến hai mặt của sự phát triển, một là sự phát triển về mặt thể chất và thứ hai là sự phát triển về mặt tinh thần. Trưởng thành về mặt cảm xúc quan trọng không kém sư phát triển về thể chất. Tuy nhiên, trong khi có thể dễ nhận ra bạn trưởng thành về mặt thể chất như thế nào, bạn lại khó có thể biết một người đã thực sự trưởng thành về mặt cảm xúc hay chưa.

Có hai động cơ chính ảnh hưởng đến cảm xúc của bạn, thứ nhất là động cơ xây dựng các mối quan hệ sâu và rộng, thứ hai chính là động cơ xây dựng khả năng thể hiện bản thân một cách mạnh mẽ và sâu sắc hơn. Nói gọn lại, hai động cơ chính tác động đến cảm xúc của bạn là xây dựng sự kết nốikhả năng thể hiện bản thân.

Đầu tiên, nói đến nhu cầu phát triển sự kết nối, con người chúng ta luôn tìm cách thoát khỏi sự cô đơn, sự xấu hổ và sự cô lập để tìm kiếm những cơ hội cho phép chúng ta có thể thấu hiểu, cảm thông và gắn kết với những người khác. Chúng ta cần chia sẻ cho bạn bè, người yêu, những người quen biết về chính cái tôi đích thực chúng ta, và đồng thời thấu cảm được cảm xúc và trải nghiệm của họ. Tình yêu một nhánh nhỏ trong nhu cầu tạo lập các mối liên hệ, nó không chỉ là mối liên hệ về mặc xúc cảm, mà còn là sự chung đụng về mặt thể xác, tình dục. Chúng ta có thể đánh giá chúng ta có thực sự khỏe mạnh về mặt xúc cảm thông qua việc đánh giá các mối liên hệ mà chúng ta có trong cuộc sống.

Thứ hai, khi nói đến động cơ thể hiện bản thân, là chúng ta nói đến khả năng hiểu được và thể hiện những ý tưởng của bản thân, sự sáng tạo và khả năng trí tuệ của chính chúng ta. Chúng ta luốn cố gắng hiểu được lý trí của bản thân, những giá trị của bản thân, những điều tạo nên niềm vui cuộc sống của chúng ta, cách chúng ta nhìn nhận thế giới, sau đó chúng ta tìm cách thể hiện những điều đó với mọi người để họ có thể hiểu được và cảm nhân được, và được hưởng lợi từ chúng. Cuộc sống của chúng ta sẽ ý nghĩa hơn, nếu như chúng ta có thể thể hiện được quan điểm của bản thân và tạo được dấu ấn với thế giới xung quanh.

Sự trưởng thành về mặt cảm xúc giúp cho chúng ta giải quyết được những thời khắc bất hạnh của cuộc đời. Khi bạn chưa đủ trưởng thành, động lực đầu tiên (nhu cầu thiết lập quan hệ) có thể dẫn bạn đến sự tổn thương và khủng hoảng khi bạn mất đi tình bạn hoặc tính yêu, hoặc khi bạn thấy thực sự cô độc lúc bắt đầu cuộc sống ở một đất nước xa lạ. Động lực thứ hai, có thể dẫn bạn đến sự lúng túng, khó khăn, thậm chí là thất vọng về bản thân khi chúng ta chưa thể nào hiểu được chính mình, hoặc khi công việc ta chọn lại không phải là thứ mà bản thân chúng ta thực sự muốn làm (bởi bạn chưa hiểu chính bản thân mình muốn gì), hoặc khi bạn cảm thấy tài năng của bạn thực sự bị lãng phí khi mỗi ngày phải đi làm cái công việc mà bạn đã chọn “sai” từ những năm trước, khi bạn cảm thấy ganh tị khi người khác thành đạt trên lĩnh vực mà bạn khát khao thành công.

Sự chưa trưởng thành về mặt cảm xúc có thể khiến cho chúng ta ra những quyết định sai lầm trong cuộc sống. Hai động cơ này sẽ khiến chúng ta luôn khát khao được tôn trọng, có tiền bạc (sở hữu vật chất) và có được sự ổn định. Và chúng ta sẽ khó lòng thoát được sự khát khao đó nếu như chúng không được thỏa mãn. Sự khát khao có thể khiến cho chúng ta bỏ công việc tốt đẹp về tài chính để đi tìm câu trả lời cho bản thân, hoặc từ bỏ một mối hôn nhân tốt đẹp chỉ vì mong muốn kiếm tìm một mối quan hệ mà chúng ta nghĩ rằng đối tác mới sẽ hiểu rõ ta hơn, và đồng điệu với ta hơn (trong thực tế, chưa hẳn đã là như vậy). Hai động cơ này có thể khiến chúng ta trơi vào những cơn trầm cảm hoặc lo lắng thái quá. Những động cơ này sẽ làm cho chúng ta rơi vào những cơn khủng hoảng, nhưng nếu vượt qua được, chúng ta sẽ đạt được một mức phát triển mới về mặt cảm xúc.

Khi chúng ta hiểu rõ được hai động cơ này và tầm quan trọng của chúng để sự trưởng thành của cảm xúc, chúng ta sẽ nhìn ra được những dấu hiệu khi chúng ta thất vọng về những mối quan hệ và lý do ẩn dấu sau những khao khát đang hiện hữu. Khi hiểu được nguyên nhân, chúng ta sẽ lý giải được và có thể nói được cho những người đang quan tâm đến chúng ta hiểu được điều gì đang xảy ra bên trong chúng ta. Bạn không thể mãi mãi bị chôn vùi trong những cơn khủng hoảng nếu bạn hiểu được lý do cốt lõi dẫn đến sự khủng hoảng đó. Khi vượt qua được cơn khủng hoảng, bạn sẽ đạt đến một mức trưởng thành mới về mặt cảm xúc. Ví dụ như, khi bạn mong muốn có được tình bạn và sự kết nối với một người mà bạn mến mộ, nhưng sau đó bạn bị ngó lơ, bạn thất vọng đến cùng cực và thậm chí trầm cảm vì điều đó, nhưng sau khi bạn tìm hiểu và phát hiện ra rằng, hai con người khác nhau về hoàn cảnh có thể có giá trị sống và quan điểm sống hoàn toàn khác nhau, và bạn chưa thực sự thể hiện được bản thân mình và tạo ra sự kết nối với người ta, thay vì chìm sâu trong sự thất vọng, bạn sẽ kiên trì tìm hiểu bản thân và từ đó sẽ thể hiện được cá tính, quan điểm của bản thân một cách tốt hơn, và bạn sẽ tạo được sự kết nối, có thể không phải với người này, nhưng sẽ làm tốt hơn với những người tiếp theo. Cứ mỗi cơn đau đều có mặt tích cực của nó, bởi nó là liều thuốc đắng để giúp cho bạn hoàn thiện mình hơn và trưởng thành hơn về mặt cảm xúc.

Sài Gòn, ngày 05 tháng 01 năm 2020